Od samego początku rozdziału energii, elektrycy na całym świecie borykają się z niepożądanymi skutkami związanymi z przepływem zbyt wysokiej wartości natężenia prądu, co w efekcie powoduje zadziałanie zabezpieczeń i przerwę w zasilaniu. Samo zjawisko możemy podzielić na dwa:
• Przeciążenie – mówimy o nim wtedy, gdy wartość natężenia prądu w obwodzie przekracza znamionową wartość dopuszczalną . Taki stan powoduje nadmierne nagrzewanie się izolacji przewodów i może prowadzić do jej zapłonu
• Zwarcie - mówimy o nim wtedy, gdy wartość natężenia prądu w obwodzie kilkukrotnie przekracza znamionową wartość dopuszczalną . Zwarcie doprowadzi do uszkodzenia wszystkich urządzeń elektrycznych, powoduje też pożary.

Obecnie najskuteczniejszym rozwiązaniem na powyższe przypadłości jest stosowanie wyłączników nadprądowych. Wyłączniki nadprądowe Eaton serii HN posiadają:

• Człon bimetalowy, który zabezpiecza przed przeciążeniem i zawczasu odłącza obwód od zasilania
• Człon elektromagnetyczny, który zabezpiecza skutkami zwarć.

Ponadto seria HN posiada zwiększoną wytrzymałość elektryczna i mechaniczną nawet do 20 000 operacji i pozwala na pracę z napięciem stałym do 48V DC.

Użytkowanie instalacji elektrycznej wiąże się z ryzykiem śmiertelnego w skutkach porażenia prądem. Może do niego dojść poprzez:
• Dotyk nieizolowanego przewodu pod napięciem
• Dotyk części metalowej normalnie nie będącej pod napięciem (np. bateria pod prysznicem)

Aby skutecznie chronić życie ludzkie, w powszechnym zastosowaniu są wyłączniki różnicowoprądowe, które mogą zadziałać już w czasie 1ms i odłączyć wadliwy obwód od zasilania. Eaton Electric proponuje stosować wyłączniki różnicowoprądowe serii HNC Wyłączniki różnicowoprądowe serii HNC to aparaty bezzwłoczne, które w przypadku awarii działają od razu, by skutecznie chronić życie ludzkie. Występują w wersji 2- i 4-biegunowej, by mogły znaleźć zastosowanie zarówno w obwodach jedno jak i trójfazowych. Warte odnotowanie jest też to, że należy je testować co 6 miesięcy, a nie co miesiąc jak inne produkty dostępne na rynku. Jest to wygodne, bo testowanie wyłącznika niesie za sobą chwilowy brak zasilania.

Wracając do wstępu artykułu, należy wspomnieć iż światowe gremia naukowe zgadzają się co do poglądu, iż powyższe zabezpieczenia nie są w stanie skutecznie zadziałać w przypadku pojawienia się niebezpiecznego iskrzenia między przewodami. Takie iskrzenie cechuje:
• Brak wzrostu natężenia prądu, co nie powoduje zadziałania wyłącznika nadprądowego
• W przypadku iskrzenia L-L lub L-N, brak zadziałania wyłącznika różnicowoprądowego Iskrzenie między przewodami występuje wtedy, gdy zostaje uszkodzona izolacja w jednym z przewodów roboczych, bądź między dwoma przewodami roboczymi.

Uszkodzenie izolacji może być spowodowane:
• Uszkodzeniem izolacji podczas wiercenia
• Ciągnięciem przewodów
• Poluzowaniem zacisków w gnieździe
• Mechanicznym uszkodzeniem izolacji przewodu.

Remedium na te przypadłości są przeciwpożarowe detektory iskrzenia serii AFDD+ produkcji EATON. Urządzenia te działają jak wyłącznik kombinowany, tj. łączą cechy wyłącznika różnicowoprądowego oraz wyłącznika nadprądowego. Ponadto zawierają w sobie człon AFDD, który bada częstotliwość napięcia w chronionym obwodzie. W przypadku iskrzenia ten parametr z wartości 50Hz rośnie kilkukrotnie, co powoduje odcięcie wadliwego obwodu od zasilania zanim dojdzie do zapłonu izolacji przewodu spowodowanego wzrostem temperatury. Urządzenia AFDD świetnie spisują się jako zabezpieczenie 3 w 1 sypialni czy obwodów pod RTV/AGD, gdzie zjawisko pożaru może zaskoczyć domowników. Ponadto budynki drewniane czy kotłownie z piecami gazowymi, to również miejsca, gdzie urządzenia AFDD podniosą poziom bezpieczeństwa.

Instalacje elektryczne od lat 90-tych zmieniły się diametralnie, w wraz z nimi charakter obciążenia elektrycznego. Nihil Novi można rzec, ale faktem jest, że ilość montowanych wyłączników różnicowoprądowych typu A z roku na rok rośnie. Transformacja oświetleniowa związana z technologią LED wymusza stosowanie wyłączników nadprądowych typu C. Wreszcie pojawiły się nowe produkty - detektory iskrzeń, które odpowiadają na potrzeby radzenia sobie z nowymi zagrożeniami - pożarami instalacji elektrycznych. Edukujemy rynek by instalacje elektryczne były zawsze projektowane i wykonane zgodnie z najnowszymi standardami, a dzięki temu bezpieczne.

Bartłomiej Jaworski, Product Manager w Eaton Electric